Dikkat! Modern Sanat

Whitney Museum of American Art 1930’da, o dönemde yaşayan bazı sanatçıların eserlerinden oluşan koleksiyonun MET tarafından geri çevrilmesi üzerine kurulan bir müze. 1966’da ters piramit şeklindeki binasına taşınıyor. Kuruluş nedenini unutmayarak yaşayan sanatçılara büyük destek veren Whitney Museum 20. yüzyıl modern Amerikan sanatının temsilcisi sayılıyor.

New York’taki hemen hemen bütün müzelerde olduğu gibi Whitney’de de haftada bir akşam ücret ödemeden müzeyi gezebilme uygulaması var. Çok da merak etmediğimiz bir müze olduğu için özellikle bu akşamı seçip ücretsiz uygulamanın başlayacağı saati bekliyoruz lobide. Bu arada görevlilerden biri gelip bienal nedeniyle çok yoğunluk olduğunu, bir an önce girip gezmemizi tavsiye ediyor, biz de onu dinleyip standart giriş ücretini ödeyerek müzeyi gezmeye başlıyoruz. 2010 isimli Whitney Bienali yüzünden birçok eser sergilenmiyor, katların büyük çoğunluğu bienal eserlerine ayrılmış.

Bienali gezerken gördüğüm eserler aklıma modern sanatla ilgili aynı soruyu getiriyor. Bir modern sanat eserini anlamak için mutlaka bir açıklamaya mı ihtiyacımız var? Bu açıklamayı okumadan sanatçının amacını, mesajını, hatta eserin bizde uyandırması gerekli duyguyu çoğu zaman anlayamıyoruz. Çevreme batığımda pek çok kişinin benzer hislerle eserlere baktığını hissediyorum. Yanılmadığımı da anlıyorum. Odalardan birinde, biraz önce o köşede bir tamir yapıldığı izlenimi veren birkaç alet edevat ve talaş yığını var. Bu bir sanat eseri mi yoksa gerçekten orada bir tamirat mı gerçekleşti söylemek çok zor. Gerçek bir sanat eserini küçümsememekle sanatla ilgisi olmayan bir yığına sanat anlamı yükleyerek uzun uzun bakmanın arasında bir tutum seçip kısaca bakarak yanından geçiyoruz. Aralarında yüksek sesle şakalaşıp eserlere pek de ilgi göstermeyen bir grup öğrenciden bir tanesi tam o sırada talaşlara basıyor. Bizim aksimize onlar bu yığın hakkında kararlarını vermişler, bu bir sanat eseri değil, dolayısıyla aynı umursamazlıkla yollarına devam edecekken görevli gelip uyarıyor: “O bastığınız sanattı!” Eğer işe yeni başlamamışsa bu müzede modern sanatın her türlüsünü görmüş, dolayısıyla modern sanata karşı bizden daha anlayışlı olacağını düşündüğümüz görevli bu uyarıyı yüzünde müstehzi bir ifadeyle yapınca onun da kafasının karışık olduğunu hep birlikte anlıyoruz. Basan genç önce özür diliyor, sonra hep birlikte, müze görevlisi de dahil modern sanattan anlamayan cahiller olarak bu duruma gülüyor ve başka eserler görmek üzere gezimize devam ediyoruz. 


Ocak 2012